Systemy APS i MRP – czym są i jaka jest ich rola w zarządzaniu produkcją
Systemy planowania produkcji, takie jak APS i MRP, są niezbędne w organizacji zaawansowanych procesów produkcyjnych. Każdy z nich obejmuje inny aspekt planowania i jest przeznaczony do innych celów jednak ich odpowiednia współpraca może wznieść zarządzanie produkcją na całkiem nowy poziom.
Czym są systemy MRP i MRP II ?
System MRP (Material Requirements Planning) koncentruje się głównie na zarządzaniu zapasami i planowaniu potrzeb materiałowych na podstawie prognoz popytu, zamówień klientów i stanów magazynowych. MRP pomaga w określaniu, jakie materiały i w jakich ilościach będą potrzebne do zrealizowania planowanych produkcji.
MRP to generacyjnie starszy system planowania i w kontekście współczesnych rozwiązań powinniśmy raczej mówić o MRP II, czyli Manufacturing Resource Planning. Jest to rozwinięcie MRP, obejmujące nie tylko planowanie materiałów, ale także zarządzanie innymi zasobami produkcyjnymi, takimi jak ludzie, maszyny, środki finansowe i procesy. MRP II integruje planowanie produkcji z planowaniem zasobów ludzkich, finansowych i technicznych w celu kompleksowego zarządzania procesami produkcyjnymi.
W wersji opracowanej w 1989 roku przez Amerykańskie Stowarzyszenie Sterowania Produkcją i Zapasami obejmował takie moduły jak:
- planowania sprzedaży i produkcji,
- zarządzania popytem,
- planowania i zestawiania potrzeb materiałowych,
- sterowania i monitorowania produkcją, stanowiskami roboczymi i zleceniami,
- planowania zdolności produkcyjnych,
- zakupów materiałowych i kooperacji biura,
- zarządzania zasobami rozproszonymi,
- narzędzi pomocniczych i warsztatowych,
- interfejsu modułu finansowego,
- pomiar wyników
W potocznym rozumieniu MRP, bez oznaczenia II generacji , oznacza właśnie oprogramowanie działające w powyższych obszarach.
Dlaczego MRP II wciąż znajduje zastosowanie?
Choć na rynku dostępne są bardziej zaawansowane narzędzia, takie jak APS, systemy MRP II wciąż cieszą się dużą popularnością. Dzieje się tak dlatego, że stanowią one sprawdzony i ustandaryzowany fundament planowania produkcji, który od lat znajduje się w ofercie większości systemów ERP.
Dla wielu przedsiębiorstw MRP II jest w pełni wystarczające – szczególnie tam, gdzie produkcja ma charakter seryjny, procesy są powtarzalne, a zapotrzebowanie stabilne. W takich warunkach dodatkowa elastyczność oferowana przez APS nie zawsze uzasadnia wyższe koszty i złożoność wdrożenia.
Co więcej, MRP II integruje nie tylko planowanie materiałów, lecz także obszary finansowe, kadrowe i logistyczne, co czyni go solidną podstawą zarządzania całością zasobów przedsiębiorstwa. Dlatego w praktyce wiele firm korzysta z MRP II jako fundamentu, a narzędzia APS traktuje raczej jako uzupełnienie w bardziej złożonych obszarach.
Czym jest system APS
System APS (Advanced Planning and Scheduling) wykorzystuje zaawansowane algorytmy i metody optymalizacyjne do generowania planów produkcji uwzględniających wiele zmiennych i ograniczeń. Pozwala to na elastyczne planowanie produkcji z uwzględnieniem priorytetów, zdolności produkcyjnych i optymalizacji wydajności.
Różnice między Systemami APS a MRP II:
MRP II
- planowania zdolności produkcyjnych
- planowania finansowego
- zarządzania projektami
Pozwala na lepsze uwzględnienie celów strategicznych przedsiębiorstwa podczas planowania i zarządzania produkcją.
APS
- harmonogramowanie zleceń produkcyjnych
- zarządzanie zapasami
- planowanie potrzeb materiałowych
Umożliwia to bardziej efektywne wykorzystanie zasobów produkcyjnych i lepsze dostosowanie do zmieniających się warunków rynkowych.
MRP II obejmuje obszary planowania zdolności produkcyjnych, planowania finansowego oraz zarządzania projektami. Dzięki temu pozwala na lepsze uwzględnienie celów strategicznych przedsiębiorstwa podczas planowania i zarządzania produkcją.
APS skupia się głównie na aspektach operacyjnych zarządzania produkcją, takich jak harmonogramowanie zleceń produkcyjnych, zarządzanie zapasami i planowanie potrzeb materiałowych. Umożliwia to bardziej efektywne wykorzystanie zasobów produkcyjnych i lepsze dostosowanie do zmieniających się warunków rynkowych.
System Produkcja.NET pozwala zarówno na zaawansowane harmonogramowanie jak i precyzyjne planowanie zdolności produkcyjnych, dzięki czemu niweluje konieczność korzystania z dwóch oddzielnych rozwiązań informatycznych.
Korzyści płynące z współpracy obu systemów
Ze względu na swoją specyfikę każdy z systemów wykazuje przewagi w innym obszarze, dlatego zawsze należy brać pod uwagę potrzeby i charakter przedsiębiorstwa, jednak największe korzyści uzyskuje się korzystając z rozwiązania obejmującego oba aspekty zarządzania.
| Korzyści z korzystania wyłącznie z systemu MRP II | Korzyści z korzystania wyłącznie z systemu APS |
|---|---|
| Kompleksowe zarządzanie zasobami: MRP II umożliwia integrowane zarządzanie wszystkimi zasobami produkcyjnymi, w tym materiałami, ludźmi, maszynami i finansami. Dzięki temu przedsiębiorstwo może efektywniej planować i kontrolować cały proces produkcyjny | Zaawansowane planowanie i harmonogramowanie: APS wykorzystuje zaawansowane algorytmy i metody optymalizacyjne do generowania planów produkcji uwzględniających wiele zmiennych i ograniczeń. Pozwala to na bardziej elastyczne i efektywne planowanie produkcji. |
| Planowanie strategiczne: MRP II pozwala na długoterminowe planowanie i uwzględnienie celów strategicznych przedsiębiorstwa. Dzięki temu organizacja może lepiej dostosować swoje działania do zmieniających się warunków rynkowych i potrzeb klientów. | Szybsza reakcja na zmiany: APS jest bardziej dynamiczny i elastyczny w porównaniu do MRP II, co pozwala na szybsze reagowanie na zmiany w produkcji, popycie klientów i innych czynnikach zewnętrznych. Dzięki temu przedsiębiorstwo może lepiej dostosować się do zmieniających się warunków rynkowych. |
| Poprawa efektywności produkcji: Dzięki integracji różnych obszarów działalności przedsiębiorstwa, MRP II umożliwia bardziej skuteczne wykorzystanie zasobów produkcyjnych, minimalizację strat i zapewnienie ciągłości produkcji. | Optymalizacja wydajności: Dzięki zaawansowanemu planowaniu i harmonogramowaniu, APS może optymalizować wydajność produkcji poprzez lepsze wykorzystanie zasobów i minimalizację przestojów. |
Kierunek rozwoju – integracja MRP II i APS
Coraz częściej zamiast wybierać między MRP II a APS, przedsiębiorstwa decydują się na rozwiązania, które łączą zalety obu podejść. Z jednej strony zapewniają one kompleksowe planowanie zasobów charakterystyczne dla MRP II, z drugiej – elastyczność i szybkość reakcji, które oferuje APS. Dzięki temu możliwe staje się jednoczesne uwzględnianie długoterminowych celów strategicznych i bieżących zmian w harmonogramie produkcji. Takie podejście reprezentują systemy, jak Produkcja.NET, które eliminują konieczność utrzymywania wielu odrębnych narzędzi, integrując wszystkie dane w jednym środowisku.
Dzięki temu przedsiębiorstwo może osiągnąć wyższą efektywność i wydajność, przy zachowaniu elastyczności, i dynamiki w zarządzaniu produkcją, co pozwala na szybką reakcję na zmiany, oraz lepsze dostosowanie się do zmieniających się warunków rynkowych.