Optymalizacja kosztów Produkcji - Rachunek składników pokrycia

Bezpośredni koszt wkładu materiałowego.

Koszt ten jest wartością wszystkich materiałów koniecznych do wyprodukowania wyrobu, czyli koszt ich zakupu. Zużycie surowców do wytworzenia każdej jednostki produktu jest stałe, o ile nie zakładamy, że w trakcie procesu produkcyjnego część wykonywanych komponentów będzie wadliwa i wystąpi konieczność ich odtworzenia. Ilość materiałów koniecznych do zakupienia, a co za tym idzie ich wartość jest zatem zależna od ilości produkcji i zmienna w czasie. Jako koszt zmienny ta pozycja stanowiąc składnik pokrycia pozostaje w kalkulacji przekształcanej w rachunek składników pokrycia.

Pośredni koszt materiałowy.

Koszt ten zwykle jest narzutem procentowym na wartość materiału , który ma odzwierciedlić i uwzględnić w kalkulacji koszty magazynowania. Nakłady ponoszone w czasie na utrzymanie magazynów (place magazynierów, koszt wynajmu lub amortyzacji) są stałe w czasie i nie zależą od wielkości produkcji. Pusty magazyn też trzeba utrzymać. Oświetlenie, ogrzewanie czy klimatyzacja zależą bardziej od środowiska zewnętrznego i pór roku, a nie od ilości przechowywanych towarów, ani wielkości produkcji. Jest to więc koszt stały i nie będzie uwzględniony w dalszej kalkulacji.

Bezpośredni koszt robocizny.

Ten koszt, koszt zaangażowania pracowników, stanowi w jednostce wyrobu stałą wartość. Zakładamy bowiem, że pracownicy te same operacje będą wykonywali w tym samym czasie, zgodnie z zadaną normą technologiczną. Koszt robocizny może budzić pewne wątpliwości w swojej klasyfikacji zważywszy, że fundusz płac jest w zasadzie stały w czasie. Wydaje się więc błędem uznawanie go jako koszt zmienny. Należy wszakże mieć na uwadze fakt, że dotyczy on tylko części pracowników firmy, to jest tylko tych, którzy wykonują operacje wynikające z technologii produkcji, a dodatkowo do kalkulacji bierzemy koszty pracy związane z produkcją podstawową, nie uwzględniając żadnych pozostałych prac np. porządkowych czy też postojów. Gdy z całości pracy wydzielimy tylko tę część bezpośrednio związaną z procesem produkcji to widzimy, że jest ona zmienna w czasie i zależy od ilości prac i ich trwania, a więc od wielkości produkcji. Stanowi zatem składnik pokrycia i pozostaje w modyfikowanej kalkulacji.

Pośredni koszt produkcji, czyli koszt wydziałowy.

Stanowi on narzut procentowy na bezpośredni koszt produkcji pozwalający na uwzględnienie w kalkulacji kosztów związanych z utrzymaniem wydziału, gniazda – Miejsca Powstawania Kosztów. W jego skład wchodzą te wszystkie nakłady ponoszone na utrzymanie skutecznego funkcjonowania wydziału, czy gniazda, których nie da się bezpośrednio przypisać do pracy pracowników, ani do pracy stanowisk produkcyjnych i maszyn. Przykładowo będą to płace mistrzów, koszty oświetlenia, ogrzewania czy też utrzymania rozdzielni robót czy wydajni narzędzi. Te koszty są stałe w czasie i nie zależą od wielkości produkcji.

Koszt usług obcych.

Jest to koszt związany z wykonaniem przez zewnętrznych wykonawców, kooperantów, fragmentów procesu produkcyjnego. Więcej produkcji – więcej kooperacji, mniej produkcji to mniej kooperacji. Jest to zatem w całości koszt zmienny i pozostaje w naszej modyfikowanej kalkulacji jako składnik pokrycia.

Specjalny koszt wytworzenia.

To koszt dedykowanego poszczególnym produktom specjalistycznego wyposażenia i oprzyrządowania. Koszt zależny od wielkości produkcji i żywotności tegoż wyposażenia wyrażonej w możliwych do wykonania jednostek produkcji. Jest zatem kosztem zmiennym i jako składnik pokrycia pozostaje w naszej kalkulacji.

Koszty badań, rozwoju, opracowania.

Bez względu na wielkość produkcji utrzymanie Działu Badań i Rozwoju, Działu Konstrukcyjnego i Technologicznego jest stałe w czasie. Nie jest więc składnikiem pokrycia.

Koszty ogólnozakładowe.

Są to koszty związane z utrzymaniem budynków biurowych, zarządu, księgowości, IT czy administracji i sprzedaży nie zalezą od wielkości produkcji. Są stałe w czasie i bez względu na to, czy w kalkulacji uwzględniamy je jako jedną pozycję, czy też ewidencje prowadzimy bardziej szczegółowo, nie stanowią składnika pokrycia.

Koszty maszynowe.

Ta grupa kosztów wymaga szczególnego omówienia. W koszcie maszynowym możemy wyróżnić siedem podstawowych składników i do każdego z nich musimy podejść indywidualnie w celu stwierdzenia, czy dana pozycja jest kosztem zmiennym zależnym od ilości wytworzonych produktów, czy kosztem stałym w czasie bez względu na wielkość produkcji:

1. Odpisy amortyzacyjne liczone od wartości księgowej lub odtworzeniowej są stałe w czasie i zależą od wartości, okresu eksploatacji (amortyzacji) oraz funduszu czasu dostępnego nie zaś od ilości wyprodukowanych części. Z kalkulacji w trybie rachunku składników pokrycia zatem wypadają.
2. Odsetki, obsługa leasingu, kredytu, ale także strata odsetek od lokaty z tytułu zamrożenia kapitału własnego w środku trwałym. Odsetki w żaden sposób nie zależą od wielkości produkcji, a jedynie od wartości i są stałe w czasie. W rachunku składników pokrycia musimy je zatem pominąć.
3. Koszt powierzchni. Każda maszyna, czy stanowisko prac ręcznych zajmuje w hali produkcyjnej pewną powierzchnię, przynależą do niego miejsca odkładcze, a także część dróg transportowych i ewakuacyjnych. Ta powierzchnia oraz jej cena wynikająca z kosztu wynajmu lub amortyzacji jest stała w czasie i nie zależy od ilości przetworzonych przez stanowisko produktów. Nie jest zatem kosztem zmiennym i nie stanowi składnika pokrycia. Z naszej modyfikowanej kalkulacji musimy ją zatem wyeliminować.
4. Koszt energii elektrycznej. Maszyna lub stanowisko prac ręcznych zużywa energię gdy pracuje, a więc wytwarza. Im więcej wytworzy, tym więcej energii zużyje. Zapotrzebowanie stanowiska na energię elektryczną jest stałe dla konkretnych operacji, zaś zmienne w czasie i zależy od ilości w tym czasie wyprodukowanych wyrobów. Jest to więc koszt zmienny, który należy uwzględnić w rachunku składników pokrycia.
5. Koszt ciepła (gazu). Analogicznie do kosztu energii elektrycznej jest to koszt zmienny zależny od ilości produkcji i jako składnik pokrycia w modyfikowanej kalkulacji musi pozostać.
6. Koszt sprężonego powietrza. Sprężone powietrze jest takim samym medium energetycznym jak dwa powyższe i również jak i one jest zmienne w czasie i zależy od wielkości produkcji. Pozostaje w kalkulacji jako składnik pokrycia.
7. Koszt utrzymania w ruchu. Jest to nakład, jaki musimy ponieść w celu utrzymania zdolności produkcyjnej stanowiska czy maszyny, a więc koszt serwisu. Biorąc pod uwagę, że serwis sprowadza się głównie do okresowych przeglądów i diagnostyki z wymianą zużytych elementów, to bardziej niż od produkcji zależy od czasu. Możemy z tego kosztu wyodrębnić elementy zależne od pracy, a więc od ilości produkcji. Jeżeli jesteśmy w stanie tak wydzielić koszty zmienne, to powinniśmy koszt utrzymania w ruchu pozostawić w kalkulacji jako składnik pokrycia w zmniejszonym względem bazowego wymiarze.