Definiowanie technologii w systemie Produkcja.NET
W przedsiębiorstwach produkcyjnych precyzyjna definicja technologii jest fundamentem sprawnego planowania, monitorowania i rozliczania produkcji. To właśnie na jej podstawie ustalane są kluczowe etapy procesu produkcji, zapotrzebowanie materiałowe, obciążenia stanowisk oraz kalkulacje kosztów. W systemie zarządzania produkcją Produkcja.NET technologia opisana jest w sposób strukturalny i kompleksowy.
Czym jest technologia produkcji w Produkcja.NET?
Technologia w Produkcja.NET to sformalizowany, hierarchiczny opis procesu produkcyjnego, obejmujący pełny zestaw danych potrzebnych do wytworzenia produktu – od surowca po wyrób gotowy. Technologia produkcji dzieli się na cztery główne komponenty:
- Karta technologiczna (KT) – opis operacji produkcyjnych składających się na proces technologiczny
- Karta materiałowa (KKM) – lista i normy zużycia materiałów,
- Struktura złożenia (WCM) – relacje między półproduktami a wyrobem gotowym,
- Wykaz Pomocy Warsztatowych (WPW) – narzędzia i urządzenia wspierające operacje.
Karta technologiczna (KT) – projektowanie procesu produkcyjnego
Karta technologiczna to podstawowy dokument opisujący strukturę procesu produkcyjnego: kolejność, sposób i warunki wykonania operacji technologicznych niezbędnych do wytworzenia produktu.
Każda operacja zawiera:
- Numer operacji – identyfikator kolejności w jakiej ma zostać wykonana dana operacja.
- Rodzaj operacji – np. jednostkowa, warunkowa, rozliczana na podstawie kart pracy lub rozdzielnika.
- Stanowisko produkcyjne – stanowisko obróbcze, na którym operacja jest wykonywana.
- Miejsce Powstawania Kosztów (MPK) – wydział/gniazdo odpowiadające za wykonanie, do którego mają być odnoszone koszty wykonania operacji w zleceniu.
- Czas Tpz i Tj – czas przygotowawczo-zakończeniowy, i czas jednostkowy.
- Współczynniki robocze – m.in. brygadowość, wielostanowiskowość, czas płatny, kategoria zaszeregowania.
- Kod kontroli jakości – pozycja słownikowa ułatwiająca kontrolę procesów technologicznych.
- Opis operacji – słowny opis przebiegu operacji technologicznej.
- Załączniki (PDF, rysunki) – widoczne dla operatorów na Kiosku Warsztatowym (MES) dodatkowe dane i przewodniki warsztatowe opisujące proces technologiczny.
KT umożliwia precyzyjne planowanie produkcji, wyznaczanie czasów i rozliczanie kosztów pracy.
Karta materiałowa (KKM) – zapotrzebowanie i rozchód materiałowy
Karta materiałowa (KKM) to dokument zawierający wykaz materiałów, półproduktów i surowców potrzebnych do realizacji konkretnych operacji technologicznych. Jest to odzwierciedlenie tzw. listy rozchodu materiałowego dla produkcji pojedynczego opisu technologii (MRL).
Zawiera m.in.:
- Przypisanie materiału do operacji – powiązanie materiału z konkretną operacją technologiczną.
- Typ materiału – główny (istotny dla całości procesu, wyświetlany na górze listy materiałowej przy wydrukach przewodnika warsztatowego), podstawowy (rozliczany bezpośrednio z RW) lub pomocniczy, czyli materiał niezbędny do produkcji części, dla którego niemożliwe jest bezpośrednie odniesienie jego kosztów dla RW do konkretnego zlecenia produkcyjnego (np. wielokrotnie wykorzystywana kąpiel w automatach do obróbki chemicznej).
- Kod towaru z ERP – pełna integracja z kartoteką magazynową; powiązanie pozycji KKM z kartoteką towarową ERP, tak, aby nawet w przypadku zmiany kodu towaru, jednostki miary, nazw, opisów i innych parametrów, z poziomu systemu ERP to powiązanie nie uległo zmianie, i nadal wskazywało na właściwą kartę towaru.
- Normę zużycia – ilość materiału na jednostkę produkcji.
- Jednostkę miary technologiczną i magazynową,
- Ilość z arkusza – oznacza ilość elementów, do których wykonania potrzeba najmniejszej, niepodzielnej wielkości magazynowej. Wielkość ta jest potrzebna w przypadku, gdy stosujemy „Zaokrąglenie do arkuszy” dla współpracy z pośrednim magazynem produkcyjnym.
KKM stanowi podstawę do generowania rezerwacji, przesunięć magazynowych i dokumentów RW (rozchodu wewnętrznego).
Struktura złożenia (WCM) – drzewo komponentów i półproduktów
Struktura złożenia (WCM – Wykaz Części do Montażu) to dokument odwzorowujący hierarchiczną budowę produktu. Umożliwia modelowanie złożonych wyrobów zawierających podzespoły, półprodukty i komponenty.
Każdy wyrób złożony powstaje przez montaż składowych półfabrykatów, które z kolei składają się z innych półfabrykatów, i tak dalej aż do części prostych powstałych wyłącznie wskutek przetwarzania surowców (materiałów). W systemie Produkcja.NET, każda część jest równoprawna, to znaczy, że każda z nich może stanowić wyrób finalny, lub być składnikiem innej części.
Struktura złożenia prezentowana w drzewie elementów, bądź też w prezentacji drzewa pozycji zlecenia, ma strukturę hierarchiczną, budowaną dynamicznie na podstawie rekurencyjnej pętli wykonywanej tak długo, aż część prosta nie posiada już żadnych składników.
Wobec takiego ujęcia danych o złożeniu wyrobów, nie jest możliwa sytuacja, w której część identyfikowana konkretnym „Numerem części” w jednym wyrobie składa się z jednych składników, a w innym z innych.
W ramach struktury złożenia każdy węzeł drzewa zawiera:
- numer składnika – identyfikator części,
- ilość na jednostkę wyrobu – ilość składników potrzebnych do wykonania pojedynczej części,
- powiązanie z operacją – wskazanie na operację z Karty Technologicznej, do której wykonania składnik ma zastosowanie.
WCM pozwala na automatyczne rozbijanie zleceń produkcyjnych na mniejsze jednostki (komponenty) oraz śledzenie przepływu materiałów między zleceniami i magazynami.
Wykaz Pomocy Warsztatowych (WPW) – niezbędne narzędzia i oprzyrządowanie
WPW to lista wszystkich przyrządów, narzędzi i urządzeń pomocniczych, które muszą być dostępne przy realizacji danej operacji.
Spis w formie słownikowej zawiera takie informacje jak:
- Typ narzędzia lub przyrządu – wybrany ze słownika systemowego,
- Żywotność – liczba cykli lub sztuk możliwych do obróbki przy jego użyciu,
- Przypisanie do operacji i wariantu,
- Opis i numeracja.
WPW jest niezwykle ważne w planowaniu utrzymania ruchu, kontroli dostępności narzędzi i właściwym przygotowaniu stanowiska roboczego. Więcej na temat WPW przeczytasz w artykule: Słownik narzędzi i pomocy warsztatowych - pomoc w definiowaniu technologii
Warianty wykonawcze i materiałowe – elastyczność w produkcji
System Produkcja.NET zapewnia elastyczność technologiczną poprzez możliwość stosowania wariantów wykonawczych, wariantów materiałowych i zamienników.
Warianty wykonawcze
To alternatywne wersje tej samej operacji, np. wykonanej:
- na innym stanowisku,
- z użyciem innego oprzyrządowania,
- w innym czasie lub koszcie.
Wielowariantowy proces technologiczny jest przydatny w przypadku awarii maszyn, optymalizacji harmonogramu lub reorganizacji linii. Może być także stosowany w sytuacji, gdy dysponujemy bardzo zróżnicowanym parkiem maszynowym, wymagającym szczególnego podejścia do projektowania procesu produkcyjnego.
Warianty materiałowe
Dopuszczają stosowanie różnych materiałów w jednej technologii, zależnie od dostępności lub specyfikacji klienta. Pozwalają na kontrolowaną elastyczność przy zachowaniu zgodności technicznej.
Zamienniki
Są to ogólne zamienniki materiałowe definiowane w systemie ERP poza strukturą technologii. Produkcja.NET potrafi je rozpoznawać i stosować w wyliczeniach MRP, ale nie wpływają na dokumentację technologiczną.
Automatyzacje tworzenia technologii produkcji
W systemie Produkcja.NET poza ręcznym tworzeniem dokumentacji technologicznej, dostępne są również funkcje automatyzujące tworzenie technologii, co znacząco usprawnia pracę technologów, zwłaszcza w firmach produkujących wyroby podobne, wariantowe lub złożone.
Tworzenie technologii dla wyrobów podobnych
Funkcja „Wyroby podobne” pozwala na szybkie stworzenie nowej technologii na podstawie już istniejącej, z możliwością jej modyfikacji. Idealnie sprawdza się w sytuacjach, gdy firma produkuje serie wyrobów różniących się np.: wymiarami, typem materiału, detalami wykonania.
Tworzenie technologii dla wyrobów podobnych opiera się na szeregu parametrów już istniejącej technologii i zaawansowanych algorytmach, dzięki czemu możliwe jest znaczące skrócenie czasu tworzenia dokumentacji, eliminacja błędów wynikających z ręcznego kopiowania, oraz zachowanie spójności procesów w ramach grup produktowych.
Dowiedz się więcej o wyrobach podobnych z artykułu: Optymalizacja Produkcji Zleceniowej, czyli wyroby podobne w technologii
Technologie wyrobów skojarzonych
System umożliwia tworzenie technologii wyrobów skojarzonych, czyli takich, które powstają jednocześnie w ramach jednego procesu produkcyjnego (na przykład listwy LED o różnych długościach)
Dzięki mechanizmowi skojarzeń można automatycznie ewidencjonować i rozliczać wyroby powstałe "przy okazji" produkcji podstawowej.
Automatyczne kopiowanie komponentów i operacji
Podczas tworzenia nowej technologii można również skopiować wybrane operacje, materiały lub całą strukturę z innego wyrobu, a następnie je edytować. Pozwala to na łatwe budowanie technologii na bazie zdefiniowanych już operacji i materiałów lub szybkie tworzenie zapisu technologii w trakcie budowania prototypów.
Zestawienie automatyzacji tworzenia technologii w Produkcja.NET
Funkcja | Opis | Zastosowanie | Korzyści |
---|---|---|---|
Wyroby podobne | Tworzenie technologii przez kopiowanie zbliżonego wyrobu | Produkcja wariantów tego samego modelu różniących się detalami | Szybkość, spójność dokumentacji, unikanie błędów |
Kopiowanie operacji/materiałów | Ręczne lub półautomatyczne kopiowanie komponentów technologii | Tworzenie nowej technologii z fragmentów już istniejących | Elastyczność, skrócenie czasu pracy, brak potrzeby tworzenia od zera |
Import z Excela | Masowe tworzenie technologii na podstawie arkuszy kalkulacyjnych | Współpraca z działem konstrukcyjnym lub firmami zewnętrznymi dostarczającymi dane w formacie Excel | Automatyzacja, oszczędność czasu, redukcja błędów ludzkich |
Zamienniki materiałowe | Automatyczne podmiany materiałów w razie niedostępności surowców | Produkcja alternatywna przy brakach magazynowych lub zmianach surowca | Utrzymanie ciągłości produkcji, elastyczne reagowanie na sytuację magazynową |
Warianty wykonawcze | Alternatywne operacje technologiczne dla różnych warunków produkcyjnych | Praca na różnych stanowiskach, wersje technologii pod inne linie, zmiany wynikające z awarii | Elastyczność planowania, unikanie przestojów, dostosowanie do dostępnych zasobów |
Podsumowanie
Definiowanie technologii w Produkcja.NET to kompleksowy proces tworzenia pełnej dokumentacji produkcyjnej, obejmujący:
- Karty technologiczne (KT) – szczegółowe operacje z parametrami czasowymi,
- Karty materiałowe (KKM) – materiały, normy zużycia, jednostki,
- Struktury złożenia (WCM) – drzewo komponentów produktu,
- Wykazy pomocy warsztatowych (WPW) – sprzęt i oprzyrządowanie,
- Warianty i zamienniki – elastyczne reagowanie na zmienne warunki produkcyjne.
Dzięki bazowaniu na konkretnych danych, przy wsparciu specjalistycznych algorytmów Produkcja.NET umożliwia efektywne planowanie, minimalizację błędów, redukcję kosztów i pełną kontrolę nad przebiegiem procesów wytwórczych.
